Ongeveer 32,5% van de 17,5 miljoen mensen in Nederland hebben een belang bij digitale toegankelijkheid van websites en webapplicaties omdat zij door visuele, auditieve of motorische beperkingen, of door laaggeletterdheid, uitdagingen ervaren bij het navigeren en begrijpen van websites en webapplicaties. Dat is bijna 1 op de 3 mensen!
Al deze mensen willen websites zonder beperkingen kunnen gebruiken en dat is waar digitale toegankelijkheid om de hoek komt kijken. Bovendien versterkt de European Accessibility Act (EAA), die in 2025 van kracht wordt, de noodzaak voor digitale toegankelijkheid. Deze wetgeving vereist dat bepaalde digitale producten en diensten, inclusief websites en webapplicaties, toegankelijk zijn voor iedereen, waardoor de digitale wereld een meer inclusieve plek wordt voor mensen met uiteenlopende behoeften.
Voor overheidswebsites is digitale toegankelijkheid al wettelijk verplicht door het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid. Dit besluit, gebaseerd op een Europese richtlijn 2016/2102, eist dat overheidsinstanties hun websites en apps toegankelijk maken volgens de WCAG 2.1 richtlijnen.
Wat is digitale toegankelijkheid?
Digitale toegankelijkheid gaat om het creëren van websites, webapplicaties en digitale tools die toegankelijk en bruikbaar zijn voor iedereen, ongeacht fysieke of cognitieve vaardigheden. Dit houdt in dat de digitale inhoud en navigatie afgestemd zijn op een divers publiek, waaronder mensen met visuele, auditieve, motorische beperkingen en laaggeletterdheid. Door in te zetten op digitale toegankelijkheid, zorgen we dat iedereen actief kan deelnemen in onze digitale wereld.
Digitale toegankelijkheid: De cijfers
In onze analyse hebben we gekeken naar ongeveer 5.700.000 Nederlanders die baat hebben bij een toegankelijke digitale omgeving, vanwege relevante beperkingen. Deze groep bestaat uit mensen met visuele en auditieve beperkingen, laaggeletterden, en personen met motorische uitdagingen. Schattingen over het aantal mensen dat afhankelijk is van digitale toegankelijkheid variëren, met cijfers die uiteenlopen van “meer dan 4.000.000” tot wel 6.141.000 individuen. Op Europees niveau gaat het om zo’n 135 miljoen mensen.
Overigens is het ook zo dat andere gebruikers gebaat kunnen zijn bij een toegankelijk website, denk aan gebruikers met een gebroken arm, een vergeten bril of fel zonlicht in de werkruimte. Hoe toegankelijk een website is zegt bovendien iets over de kwaliteit van de website.
Digitale toegankelijkheid is (erg) belangrijk voor websites
Als jij één van die mensen bent met een beperking, is het natuurlijk belangrijk voor je dat mensen met een beperking net zo goed toegang hebben tot het web als mensen zonder een beperking. Hoe meer websites ervoor kunnen zorgen dat hun diensten en producten toegankelijk zijn en alle gebruikers kunnen helpen, hoe beter het is voor mensen met een handicap.
Uiteraard heeft een toegankelijke website ook andere voordelen, denk aan:
- Verbeterde gebruikservaring voor alle gebruikers, ongeacht hun vaardigheden.
- Groter bereik en potentieel klantenbestand, aangezien het toegankelijk is voor een breder publiek.
- Positieve invloed op SEO, omdat zoekmachines toegankelijke websites vaak hoger waarderen.
- Vermindering van juridische risico’s, vooral met het oog op naleving van wetgeving zoals de European Accessibility Act.
- Verhoogde merkreputatie en maatschappelijke verantwoordelijkheid, wat bijdraagt aan een positief bedrijfsimago.
- Betere toegankelijkheid voor ouderen en mensen met tijdelijke beperkingen.
- Mogelijkheid tot innovatie in webdesign en technologie door de focus op inclusiviteit.
- Efficiëntere en vaak intuïtievere navigatie en interface-ontwerp.
- Verhoogde klanttevredenheid en klantloyaliteit door een inclusieve benadering.
- Ondersteuning van maatschappelijke gelijkheid en diversiteit.
Basisprincipes webtoegankelijkheid (WCAG 2.1 richtlijnen)
Het World Wide Web Consortium (W3C), een wereldwijd netwerk van webexperts en eindgebruikers, is de drijvende kracht achter de ontwikkeling van internationale webstandaarden. Dit consortium is verantwoordelijk voor het opstellen van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG), een reeks richtlijnen die essentieel zijn voor het toegankelijk maken van websites en apps.
De WCAG 2.1, een initiatief van het W3C, richt zich op het garanderen van toegankelijkheid voor alle gebruikers. Het doel is om ervoor te zorgen dat iedereen, op elk gewenst moment, probleemloos toegang heeft tot en gebruik kan maken van online platforms. Deze richtlijnen zijn gestructureerd rond vier fundamentele principes, elk met diverse specifieke aanbevelingen, en vormen de kern van W3C’s inspanningen om het web inclusiever te maken.
Het eerste principe, ‘Waarneembaarheid‘, benadrukt het belang van het presenteren van informatie op een manier die voor alle gebruikers waarneembaar is. Dit omvat het bieden van tekstalternatieven voor niet-tekstuele content en het zorgen voor voldoende contrast tussen tekst en achtergrond.
Het tweede principe, ‘Bedienbaarheid‘, zorgt ervoor dat alle functionaliteiten van de website of app bedienbaar zijn voor iedere gebruiker. Dit houdt in dat alle interactieve elementen toegankelijk zijn via toetsenbord en dat gebruikers voldoende tijd hebben om content te lezen en te gebruiken.
Het derde principe, ‘Begrijpelijkheid‘, vereist dat informatie en bediening van de gebruikersinterface begrijpelijk zijn. Dit betekent dat tekst leesbaar en begrijpelijk moet zijn en dat websites op voorspelbare wijze moeten functioneren.
Ten slotte richt het vierde principe, ‘Robuustheid‘, zich op de compatibiliteit met huidige en toekomstige gebruikerstools, zoals assistieve technologieën. Dit principe waarborgt dat content toegankelijk blijft naarmate technologieën evolueren.
Samengevat vormen deze vier principes de basis van de WCAG 2.1 richtlijnen, die cruciaal zijn voor het creëren van een toegankelijk en inclusief digitaal landschap.
European Accessibility Act (EAA): Relevantie voor Nederlandse websites en platforms
De European Accessibility Act (EAA) is belangrijke EU-wetgeving die in 2025 van kracht wordt. Deze wetgeving streeft naar het verbeteren van de toegankelijkheid van digitale producten en diensten, waaronder websites en webapplicaties, om deze toegankelijk te maken voor iedereen, met name voor personen met diverse beperkingen.
Voor welke Nederlandse ondernemingen is de EAA relevant?
De EAA is relevant voor vrijwel alle bedrijven, met uitzondering van kleinere ondernemingen die minder dan €2 miljoen omzet per jaar hebben en minder dan 10 medewerkers in dienst hebben. Dit betekent dat de wetgeving van toepassing is op:
- Middelgrote tot grote ondernemingen die boven deze drempelwaarden uitkomen.
- Overheidsinstanties, die ongeacht hun grootte, verplicht zijn hun digitale diensten toegankelijk te maken.
Waarom is de EAA belangrijk voor deze ondernemingen?
- Wettelijke naleving: Het voldoen aan de EAA is een wettelijke vereiste voor de betreffende ondernemingen. Niet-naleving kan leiden tot juridische consequenties.
- Toegankelijkheid voor een divers publiek: Door te voldoen aan de EAA-normen, zorgen deze ondernemingen ervoor dat hun digitale content toegankelijk is voor een brede groep gebruikers, inclusief personen met beperkingen.
Voor de meeste Nederlandse ondernemingen, met uitzondering van de kleinste bedrijven, is het van cruciaal belang om de richtlijnen van de EAA te implementeren. Dit zorgt voor naleving van de wet en draagt bij aan een inclusievere digitale omgeving. Het integreren van ‘digitale toegankelijkheid’ en ’toegankelijkheid website’ in hun digitale strategie is essentieel om dit doel te bereiken.
Status EEA in Nederland
Het meest recente nieuws over relevante lokale wetgeving is het Rijksoverheid artikel “Wetsvoorstel van het kabinet om producten en diensten toegankelijker te maken voor personen met een beperking“, gepubliceerd in juni. Dit wetsvoorstel benadrukt het belang van digitale toegankelijkheid, vooral voor websites.
Volgens het nieuwsbericht van de Rijksoverheid moeten vanaf 28 juni 2025 alle nieuwe producten, inclusief digitale diensten zoals websites, voldoen aan de WCAG 2.1 toegankelijkheidsnormen. Er is nog enige onduidelijkheid over de interpretatie van ‘nieuw’ in deze context, maar het is duidelijk dat deze wetgeving uiteindelijk ook van invloed zal zijn op bestaande producten en diensten.